Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle milyonlarca kişi emekli olurken, sistemin dışında kalan milyonlarca çalışan gözünü “kademeli emeklilik” olarak adlandırılan yeni modele çevirdi.
Özellikle 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigorta girişi olan çalışanlar, kendilerini kapsayacak yeni bir düzenlemenin gelip gelmeyeceğini merak ediyor.
Bakan Işıkhan’dan Kademeli Emeklilik Açıklaması
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, son açıklamasında “Emeklilik sisteminde bir değişiklik planlamıyoruz.” diyerek beklentilere net bir yanıt verdi.
Işıkhan, mevcut prim ve yıl şartlarının aynen devam edeceğini belirtti ancak sistem üzerinde teknik değerlendirmelerin sürdüğünü de vurguladı:
“Burada bir mağduriyet söz konusu değil. Amacımız, emeklilerimizin maaşlarını düzenli ödeyebilmek ve sağlık sistemimizin sürdürülebilirliğini korumaktır.”
Bu açıklama, kısa vadede yeni bir emeklilik yasasının Meclis gündemine gelmeyeceği anlamına gelse de, “kademeli emeklilik” modeli için teknik çalışmaların sürdüğü mesajı olarak değerlendiriliyor.
Kademeli Emeklilik Nedir?
Kademeli emeklilik, çalışanların belirli bir prim günü ve yaşa ulaştıklarında kısmen emekli olabilmelerine imkan tanıyan bir sistemdir.
Bu modelde, yaş sınırı sigorta başlangıç tarihine göre kademeli olarak artar.
Amaç, EYT düzenlemesi sonrası oluşan dengesizliği azaltmak ve 1999–2008 arasında sigortalı olanlara ara bir emeklilik hakkı sunmaktır.
Kimler Faydalanabilir?
Yeni düzenleme Meclis’e geldiğinde, özellikle şu üç grup için farklı uygulamalar öngörülüyor:
| Sigorta Başlangıç Tarihi | Mevcut Durum | Beklenen Düzenleme |
|---|---|---|
| 9 Eylül 1999 öncesi | EYT kapsamında | Emeklilik hakkı tanındı |
| 9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası | EYT dışında kaldı | Kademeli emeklilik beklentisi sürüyor |
| 30 Nisan 2008 sonrası | Yeni sistem geçerli | Prim ve yaş şartı sabit kalacak |
Bu tabloya göre en çok umutlu grup, 1999 sonrası işe başlayan ancak 2008 öncesi sigorta girişi bulunan çalışanlar.
Uzman Yorumu: “Yeni Sistem, Kısmi Emeklilik Getirebilir”
Sosyal güvenlik uzmanlarına göre kademeli emeklilik, mevcut EYT sistemine benzer bir etki yaratmasa da, prim gününü tamamlayan ama yaş bekleyen çalışanlara erken çıkış fırsatı sunabilir.
Bu modelde kadınlar için 43–45, erkekler için ise 45–47 yaş aralığında emeklilik olasılığı konuşuluyor.
Ancak düzenlemenin hayata geçmesi için ekonomik dengelerin ve aktüeryal yapının korunması gerekiyor.
Henüz Takvim Yok Ama Umut Sürüyor
Şu an için resmi bir yasa taslağı olmasa da, hükümetin teknik hazırlıkları sürüyor.
Bakan Işıkhan’ın açıklamaları, kısa vadede yasal değişiklik olmayacağını gösteriyor; ancak orta vadede, özellikle 1999–2008 arası sigorta girişi olan çalışanlar için kademeli emeklilik modelinin yeniden gündeme gelebileceği değerlendiriliyor.
